Natura

Ze względu na walory przyrodnicze i krajobrazowe ponad 70 % powierzchni gminy zostało objęte ekologicznym systemem obszarów chronionych. Są to:

- zlewnie chronione, obejmujące zachodnią, wschodnią i południową część gminy,

- strefy źródliskowe rzek, obejmujące źródliska rzek Drwęcy, Pasłeki i Łyny,

- korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym (doliny rzek Łyny, Drwęcy i Pasłeki) i lokalnym (dolina Marózki),

- zbiorniki wód podziemnych bez izolacji oraz podstawowe powierzchnie infiltracji wód atmosferycznych do wód podziemnych (w północnej i południowo-wschodniej części gminy),

- kompleksy leśne o charakterze puszczańskim (w północnej i południowej części).

W okolicach Olsztynka znajduje się kilka rezerwatów przyrody:

- „Rezerwat Krajobrazowo-Geomorfologiczny Źródeł Rzeki Łyny im. Prof. Romana Kobendzy”, położony na terenie gminy Nidzica,

- rezerwat faunistyczny „Rzeka Drwęca”,

- rezerwat „Ostoja bobrów na rzece Pasłęce”,

- rezerwat „Bagno Nadworskie”

 Zgodnie z dokumentacją projektowanego Parku Krajobrazowego Puszcza Napiwodzko-Ramucka, wschodnia część gminy Olsztynek będzie objęta strefą ochronną tego parku. Rejon górnego biegu rzeki Łyny wraz z przyległym obszarem wysoczyzny do miejscowości Lipowo Kurkowskie wraz ze zlewnią rzeki Omulew będą natomiast stanowić właściwą i główną część parku.

Ochroną pomnikową na terenie gminy objęto następujące drzewa i głazy:

- jałowiec koło wsi Mierki,

- jałowiec na północnym brzegu jeziora Borówko,

- jałowiec na północnym brzegu jeziora Klimont,

- dąb szypułkowy „Jarosław” koło wsi Kadrowo,

- dąb szypułkowy w dolinie rzeki Marózki koło wsi Maróz,

- lipa drobnolistna na polach koło wsi Łutynowo,

- trzy głazy narzutowe w leśnictwie Mierki.